بررسی الزام به تعمیر و تعویض کالا و مقایسه آن با مقررات فراملی

در این پژوهش حق الزام به تعمیر و تعویض کالا که از دید خریدار از جمله ضمانت های اجرایی مطابقت کالا با شرایط مقرر بوده و در عین حال از راه های جبران خسارات ناشی از نقض قرارداد نیز قلمداد می گردند مورد بررسی قرارگرفته اند؛ چراکه این امر می تواند به حسن انجام قرارداد و جبران بهتر ضرر طرف متضرر، منتهی شود. مانند هر حق دیگری، این دو حق نیز دارای مبانی ای می باشند که بر آن ها استوارند. اصل لزوم اجرای تعهد، اصل حاکمیت اراده و اصل لزوم جبران خسارت (قاعده لاضرر) از مبانی این دو حق به شمار رفته و در حقوق ایران با استناد به این اصول می توان وجود این دو حق را برای خریدار مورد پذیرش قرارداد. در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و اصول قراردادهای تجاری بین المللی (یونیدروا)، به حق الزام به تعمیر و تعویض کالا برای خریدار، به صراحت اشاره شده است. در اصول حقوق قراردادهای اروپا به این حقوق خریدار به صراحت اشاره نشده امّا حق درخواست اجرای عین قرارداد در معنای عام، که شامل حق درخواست تعمیر و تعویض کالا نیز می شود برای خریدار پذیرفته شده است. حق الزام فروشنده به تعمیر و تعویض کالا مطلق نبوده و برای ایجاد یا اِعمال آن ها شرایطی وجود دارند. از آنجا که الزام به تعمیر و تعویض کالا از جمله ضمانت های اجرایی مطابقت کالا با شرایط مقرر محسوب می شوند بنابراین چه در حقوق ایران و چه در مقررات فراملی، عدم مطابقت کالا و هر شرطی که برای استناد به آن لازم است برای ایجاد و یا اِعمال حق الزام به تعمیر و تعویض کالا نیز ضروری می باشند. این شرایط، عمومی هستند یعنی وجود آن ها هم برای ایجاد و یا اِعمال حق الزام به تعمیرکالا و هم برای ایجاد و یا اِعمال حق الزام به تعویض کالا لازم است. اما به جز این گونه شرایط، شرایطی وجود دارند که مختص الزام به تعمیر و یا الزام به تعویض کالا می باشند. برای مثال، خریدار زمانی می تواند تعویض کالا را درخواست نماید که کالا مثلی(و نه قیمی) باشد. حق درخواست تعمیر و تعویض کالا تنها از جانب خریدار قابل تصور نیست بلکه فروشنده هم، می تواند تعمیر و تعویض کالای غیرمنطبقی که به خریدار تحویل داده است را خواستار شود.